SLAAP EN GEZONDHEID
Tijdens je slaap herstelt je lichaam van je dagelijkse activiteiten. Je spieren ontspannen en je produceert nieuwe afweerstoffen. Verder is slaap ook belangrijk voor de ontwikkeling van je brein en geheugen, zelfs als je volwassen bent. Slapen is daarom net zo belangrijk als voeding en beweging om gezond te blijven. Er is ook een wisselwerking tussen slaap en ander gedrag dat invloed heeft op je gezondheid zoals voeding, beweging en mentaal welbevinden.
​
Voeding en slaap
​
Onze slaapduur kan afhangen van wat we eten. Energierijk voedsel, zoals vet- en suikerrijke voedingsmiddelen, kan er namelijk voor zorgen dat je minder slaapt. Net als wanneer je minder groenten, fruit, volkoren graanproducten en peulvruchten eet. Ook kan cafeïne je slaapdruk verminderen. We krijgen cafeïne voornamelijk binnen via koffie, thee (theïne), frisdrank (vooral coladranken, ook de light-versies ervan) en energiedranken.
​
Daarnaast gaat onze slaap samen met hoe we eten. Zo komt minder slapen meer voor in het geval van een onregelmatig eetpatroon. Denk aan snackgedrag en het overslaan van het ontbijt bijvoorbeeld.
Lang stilzitten, schermtijd en slaap
​
Onderzoek toont aan dat de hoeveelheid slaap enerzijds en ons zitgedrag of onze schermtijd anderzijds, een negatieve invloed op elkaar hebben. Urenlang stilzitten overdag verhoogt het risico op slaapstoornissen en slapeloosheid. Dat hangt ook samen met schermtijd, want er werd vastgesteld dat mensen die minder slapen, meer tijd doorbrengen achter schermen, door tv te kijken, computerspelletjes te spelen, of hun smartphone te gebruiken.
Daarnaast weten we uit onderzoek dat voldoende beweging een positieve invloed heeft op slaap. Elke vorm van beweging, ongeacht hoe intensief, kan leiden tot een betere slaap. Zelfs een spontane beweegsessie geeft onmiddellijk slaapvoordelen.
Stress en slaap
​
Stresshormonen zorgen voor lichamelijke spanning. Een beperkte hoeveelheid stress helpt je om goed te presteren. Maar wanneer je lang of erg veel stress ervaart, kan je daardoor slechter slapen.
Stress kan je het gevoel geven dat je geen rust vindt. Daardoor val je moeilijker in slaap of word je ’s nachts wakker. Omgekeerd zorgen die slaapproblemen ook voor meer stress.
​
Slaaptips: verbeter je slaaphygiëne
-
Zorg voor een aangename temperatuur (niet kouder dan 17°C).
-
Zorg voor een goed matras en kussen.
-
Verlucht je huis en slaapkamer regelmatig.
-
Zet je wekker uit het zicht.
-
Beperk licht en geluid (gebruik eventueel oordopjes en een slaapmasker).
-
Vermijd schermtoestellen op de kamer.
-
Vermijd eten en drinken op de slaapkamer.
-
Zorg voor regelmaat (hetzelfde uur naar bed en sta zoveel mogelijk rond hetzelfde uur op).
-
Sta even op als je na 20 minuten niet slaapt.
-
Voorkom piekeren in bed door overdag een ‘piekermoment’ in te lassen
​
Slaapproblemen? Praat erover
Moeite met slapen? Weet dat je niet alleen bent. Ongeveer 30% van de Belgische bevolking heeft slaapproblemen. Daarom is het belangrijk dat we met anderen praten over wat ons wakker houdt. Zo geven we hen de kans om meer begrip te tonen en eventueel te helpen. Best spreek je met mensen in je directe omgeving, zoals je familie, collega’s en vrienden waarbij je terechtkunt.
​
Praten over je zorgen heeft zijn voordelen. Vaak helpt het je op weg naar een nieuwe aanpak. Daarnaast is het ook mogelijk dat jij anders reageert op de mensen in je omgeving omdat je moe bent. Als je dan meedeelt dat je moeite hebt met slapen, kunnen zij je beter verstaan wanneer je sterker reageert dan je zou willen.
​